در این مقاله از مجله مزه بازار قصد داریم تاریخچه، خواص و انواع پیاز، یکی از قدیمی‌ترین سبزیجات دنیا، را بررسی کنیم. پس با ما همراه باشید تا انتهای این مقاله.
خاستگاه پیاز کجاست ؟
اسناد و مدارک تاریخی نشان می‌دهد که خاستگاه اصلی پیاز ایران و افغانستان است. پیاز به خانواده آلیاسه (Alliaceae) تعلق دارد و گیاهی دوساله با رشد بوته‌ای ضعیف و برگ‌های استوانه‌ای شکل تو خالی است. در سال اول با توجه به طول روز مورد نیاز خود سوخ (Bulb) تشکیل می‌دهد و در سال دوم با کاشت سوخ‌ها و پس از ظهور ساقه‌های گل‌دهنده و چترها، بذر تولید می‌کند.
تقسیم‌بندی پیاز بر اساس طول روز
مهم‌ترین عوامل محیطی مؤثر در تشکیل سوخ، درجه حرارت و طول روز هستند. پیازها بر اساس این عوامل به سه گروه روز بلند، روز متوسط و روز کوتاه تقسیم می‌شوند. این تقسیم‌بندی در تعیین زمان مناسب کاشت اهمیت دارد. به‌عنوان مثال، ارقام روز بلند مانند قرمز ایلخچی معمولاً در فروردین ماه کاشته می‌شوند.
تاریخچه کشت پیاز
پیاز سه هزار سال قبل از میلاد مسیح در مصر کشت شده و برخی اسناد نشان می‌دهد که کارگرانی که در ساختن اهرام مصر فعالیت می‌کردند از پیاز به عنوان غذای اصلی استفاده می‌کردند. مصریان از پیاز به عنوان پول و همچنین هدیه‌ای برای مردگان استفاده می‌کردند، چرا که این هدیه اهمیت روحی در زمان زندگی پس از مرگ داشت.
خواص درمانی پیاز
پیاز در طول زمان نه تنها در آشپزی بلکه به‌عنوان یک گیاه دارویی نیز مورد توجه بوده است. در اوایل قرن ششم در هند به عنوان دارو استفاده می‌شد. پیاز در یونان باستان نیز با مخلفات اضافی مخلوط می‌شد تا طعم تند آن کاهش یابد. به‌علت بوی بد، پیاز بیشتر در میان مردمان فقیر که به‌راحتی به آن دسترسی داشتند، مشهور بود.
پیاز در اروپای قرون وسطی
پیاز به‌عنوان یک گیاه بی‌قید و شرط در ترکیبات غذایی بسیاری از کشورهای اروپایی در دوره قرون وسطی مورد استفاده قرار می‌گرفت و بعدها به عنوان یک صبحانه سالم و کلاسیک شناخته شد. کریستف کلمب پیاز را به هند غربی آورد و پرورش آن در سرتاسر نیمکره غربی گسترش یافت. امروزه چین، هند، ایالات متحده آمریکا، روسیه و اسپانیا از تولیدکنندگان برتر پیاز هستند.
خواص پیاز چیست؟
کاهش قند خون
مصرف مقدار زیادی از پیاز می‌تواند قند خون را کاهش دهد. پیاز حاوی ماده‌ای به نام آلل پروپیل است که با افزایش انسولین موجب کاهش قند خون می‌شود. همچنین پیاز دارای کرومیوم است که به سلول‌ها کمک می‌کند به انسولین پاسخ دهند.
یافته هایی در مطالعه ای از مجله Environmental Health Insights منتشر شده است. نتایج نشان می‌دهد که مصرف پیاز تازه منجر به کاهش سطح قند خون در بیماران دیابت نوع ۱ و ۲ می‌شود.
یک مطالعه دیگر که در سال ۲۰۱۰ انجام شد، نشان داد که مصرف ۱۰۰ گرم پیاز قرمز خام باعث کاهش سطح قند خون ناشتا پس از ۴ ساعت می‌شود. این مطالعه روی ۸۴ نفر از بیماران دیابت نوع ۱ و ۲ انجام شد. سال گذشته، یافته‌های یک مطالعه منتشر شده در نود و هفتمین جلسه سالانه انجمن غدد درون‌ریز در سن دیگو نشان داد که مصرف عصاره پیاز همراه با داروی ضد دیابت متفورمین می‌تواند به کاهش سطح بالای قند خون کمک کند.
با این حال، مهم است که پیاز را به میزان متعادل مصرف کنید، زیرا مصرف بیش از حد آن می‌تواند منجر به مشکلات بهداشتی دیگر شود و در برخی موارد ممکن است سطح قند خون را افزایش دهد. [منبع]
کاهش کلسترول
پیاز دارای خواص ضد کلسترولی است. آنتی‌اکسیدان‌ها و امگا ۳های موجود در پیاز به کاهش تری‌گلیسیرید خون کمک می‌کنند. تری‌گلیسیریدها چربی‌هایی هستند که بدن به عنوان انرژی از آن‌ها استفاده می‌کند.
مطالعات نشان می‌دهد که پیاز دارای خواصی است که ممکن است سطح کلسترول را کاهش دهد. پیاز سرشار از ترکیبات پلی‌فنلی به نام فلاونوئیدها است که برای سلامت قلب مفید هستند.
فلاونوئیدها دارای خواص ضد التهابی، آنتی‌اکسیدانی و ضد سرطانی هستند. بر اساس یک مطالعه منتشر شده در مجله British Journal of Nutrition، فلاونوئیدهای موجود در پیاز می‌توانند سطح لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) یا همان کلسترول “بد” را در افراد چاق که در معرض بیماری‌های قلبی عروقی هستند، کاهش دهند. [منبع]
سلامت قلب
مصرف منظم پیاز می‌تواند کلسترول و فشار خون را کاهش دهد و از بیماری‌های قلبی جلوگیری کند. مواد سولفور، کرومیوم و ویتامین B6 موجود در پیاز، میزان هموسیستئین را کاهش می‌دهند و به این ترتیب خطر سکته و حملات قلبی را کم می‌کنند. [منبع]
پیشگیری از سرطان روده
مصرف منظم پیاز می‌تواند خطر سرطان روده بزرگ را کاهش دهد. پیاز سرشار از فلاونوئیدها است و از رشد تومورها جلوگیری می‌کند.
سبزیجات آلیوم با توجه به ترکیبات حاوی گوگرد و اثرات متنوعشان بر فرآیندهای بیولوژیکی، می‌توانند نقش مهمی در پیشگیری از سرطان ایفا کنند. با این حال، انجام مطالعات بیشتر برای درک بهتر مکانیسم‌ها و تقویت شواهد موجود ضروری است. مصرف منظم این سبزیجات می‌تواند به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند.[منبع]
سلامت استخوان‌ها
پیاز می‌تواند در تقویت سلامت استخوان‌ها موثر باشد. پیاز فعالیت استئوکلاست‌ها را که باعث از بین رفتن استخوان می‌شوند، مهار می‌کند. تحقیقات نشان داده است که زنانی که به طور مرتب پیاز مصرف می‌کنند، ممکن است خطر شکستگی لگن خود را بیش از 20٪ کاهش دهند در مقایسه با زنانی که هرگز پیاز مصرف نمی‌کنند. [منبع]
خاصیت ضدالتهابی
پیاز دارای مواد ضدالتهابی متعددی است که می‌تواند علائم بیماری‌های التهابی مانند درد و تورم را کاهش دهد.کمک به مفاصل ملتهب، بیماری قلبی و سرطان تنها فواید پیاز نیستند. یکی از ترکیبات قوی پیاز، که به اختصار GPCS نامیده می‌شود، نشان داده است که می‌تواند از تخریب استخوان جلوگیری کرده و خطر شکستگی را در زنان یائسه کاهش دهد. [منبع]
بهبود گردش خون
پیاز به گردش خون بهتر کمک می‌کند. آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات سولفیدی موجود در پیاز به سلامت رگ‌ها کمک می‌کنند. [منبع]
کمک به کاهش وزن
پیاز به دلیل حاوی بودن فیبر و ادرارآور بودن، می‌تواند در برنامه غذایی کاهش وزن مؤثر باشد. فیبرهای موجود در پیاز در دستگاه گوارش حجیم می‌شوند و احساس گرسنگی را کاهش می‌دهند. [منبع]
انواع پیاز در ایران
- پیاز سفید (تبریزی)
- پیاز زرد
- پیاز قرمز
و در آخر این نکته را باید اشاره کرد که خوردن دیزی بدون پیاز نمی چسبه.